Giỏ hàng

Bánh răng có từ khi nào, bạn đã biết chưa ? - Phần 1

Không ai có thể chắc chắn bánh răng được phát minh khi nào. Tuy nhiên, chúng ta có thể khẳng định rằng bánh răng đã đóng vai trò truyền chuyển động dưới dạng này hay dạng khác trong một thời gian khá dài. Những ghi chép đầu tiên của bánh răng có thể tìm kiếm được ở văn học cổ đại Trung Quốc và Hy Lạp....
Bánh răng là một bộ phận cơ khí quay được có các răng được cắt có thể khớp nhau với một bộ phận răng khác để truyền momen quay. Bánh răng vẫn luôn thể hiện giá trị của nó là một phần không thể thiếu của bất kỳ máy móc nào mà chúng ta sử dụng trong đời sống hàng ngày. Từ máy chế biến thực phẩm cho tới máy giặt và đến cả những phương tiện trên trời, dưới biển mà bạn có thể tưởng tượng ra được thì đều cần bánh răng để thiết bị cung cấp điện chính (như là động cơ điện, động cơ đốt trong, động cơ phản lực hoặc ngay cả một lò phản ứng chạy bằng năng lượng hạt nhân) hoạt động với công suất tối ưu của nó và giảm/ tăng tốc độ làm việc trong từng giai đoạn cụ thể. 
 

Hình ảnh bánh răng trong đồng hồ

Hình ảnh hệ thống bánh răng trong hộp số sàn của ô tô

Hình ảnh bánh răng sử dụng trong hộp số máy giặt

Hình ảnh bánh răng trong máy bơm

 
Không ai có thể chắc chắn bánh răng được phát minh khi nào. Tuy nhiên, chúng ta có thể khẳng định rằng bánh răng đã đóng vai trò truyền chuyển động dưới dạng này hay dạng khác trong một thời gian khá dài. Những ghi chép đầu tiên của bánh răng có thể tìm kiếm được ở văn học cổ đại Trung Quốc và Hy Lạp. Tuy nhiên, nhiều tài liệu tham khảo trong số này rất mờ hồ và thiếu tin cậy. Thật khó để nói rằng lịch sử bắt đầu từ đâu và thần thoại kết thúc ở đâu nếu chỉ dựa trên những văn bản này. 
 
Hầu hết những bằng chứng chắc chắn mà chúng ta có về sự phát triển của bánh răng cổ đại đều đến từ phía Đông Địa Trung Hải. Ví dụ, một tác phẩm có tên là "Các vấn đề cơ học" (Mechanical Problems) ra đời từ trường của Aristotle vào khoảng năm 280 TCN. Tác phẩm nói về sự chuyển động song song của răng trong bánh răng mặc dù nó không đề cập cụ thể đến bất kỳ sự chuyển động liên quan tới bánh răng nào và đây có thể là các đĩa ma sát chứ không hẳn là bánh răng. 
 

Hình ảnh: Aristotle - một nhà triết học và bác học người Hy Lạp cổ điển. Ông là một trong những môn sinh ưu tú của triết gia Platon, đã có công sáng lập trường phái triết học tiêu dao trong khuôn viên Lyceum cũng như chủ nghĩa Aristoteles rộng lớn hơn - Theo Wikipedia

Một nhà phát minh cổ điển khác có thể đã đóng góp cho công nghệ bánh răng là Ctesbios ở Alexandria(khoảng năm 300 TCN). Đây là một người lấy cắt tóc làm nghề phụ và những phát minh của ông bao gồm một chiếc đồng hồ nước cực kỳ chính xác. Theo ghi chép của Virtuvius gần 3 thế kỷ sau (khoảng năm 25 TCN), đồng hồ bao gồm một thanh răng sơ khai và bánh răng truyền động. 
 

Hình ảnh Ctesbios - một nhà phát minh và nhà toán học nổi tiếng, nhân vật vĩ đại đầu tiên của truyền thống kỹ thuật cổ đại của Alexandria, Ai Cập

Hình ảnh: Phát minh đồng hồ nước của Ctesbios

Một bằng chứng rõ ràng nhất về việc ứng dụng bánh răng đến từ Archimedes (khoảng năm 250 TCN). Những phát minh về thiết bị bắt vít của ông chính là tiền thân của trục vít (worm gears) hiện đại. Những thiết kế của ông cho các máy móc thời chiến đã bao gồm rất nhiều linh kiện bánh răng. Archimedes cũng có thể coi là một trong những người đầu tiên phát triển đồng hồ thiên văn .
 

Hình ảnh Archimedes - nhà toán học, nhà vật lý, nhà phát minh và nhà thiên văn học người Hy Lạp, tác giả của những công trình quan trọng về hình học, số học và cơ học.

 

Hình ảnh minh họa đồng hồ thiên văn với hệ thống bánh răng khổng lồ phía sau

(Còn tiếp...)

Bài viết: Tổng hợp

Hình ảnh: Tổng hợp